Перайсці да зместу

Герб Андоры

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Герб Андоры
Дэталі
Суб’ект Андора
Зацверджаны 1969
Шчыт
 Падзелены на чатыры часткі: першая Чырвоная, пастаўленая скіпетар на белым фоне з мітрай Золата (Біскуп Урхеля); другая Золата, тры палеты Чырвоныя (Граф Фуа); трэцяя Золата, чатыры палеты Чырвоныя (Каталонія); чацвёртая Золата, дзве каровы пасіянтныя ў пале Чырвоныя, арнаменты Блакітныя (Віконт Беарн).
Заснаванне 1969
Дэвіз
 Virtus Unita Fortior («Разам мы мацней!»)
Іншыя элементы Залатая консоль

Герб Андоры з’яўляецца дзяржаўным сімвалам Андоры Шчыт з выявай мітры і кія урхельскага біскупа[uk] і двух быкоў сімвалізуюць сумеснае кіраванне Францыі і Іспаніі; чырвоныя палосы на жоўтым фоне — колеры Каталоніі і Беарна. Выкарыстоўваўся неафіцыйна з Сярэднявечча, яго статус як герба Княства Андора быў афіцыйна зацверджаны ў 1993 годзе пасля ўвядзення новай канстытуцыі[en]. Шчыт прадстаўлены на сцягу Андоры.

Афіцыйнае апісанне[правіць | правіць зыходнік]

Андорскае заканадаўства апісвае герб наступным чынам:[1]

Герб Княства Андора традыцыйна складаецца з чатырох частак, дзве з якіх належаць двум Князям-спадарожнікам.

Чатыры традыцыйныя часткі:

1) Герб біскупства[uk], прадстаўлены залатой мітрай і залатым скіпетрам на чырвоным фоне;

2) Герб Фуа[de];

3) Герб Каталоніі;

4) Герб Беарна.

Герб можа ўтрымліваць унізе дэвіз «Virtus Unita Fortior» («Разам мы мацней!»).

Герб можа мець аурэолу, скрутак або быць увянчаны сімваламі ўладара (карона, капялюш).

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Герб на фасадзе Каса дэ ла Вал

Выкарыстанне гербаў урхельскага біскупа[uk] і Графа Фуа[en] паходзіць з дамовы, заключанай у 1278 годзе адносна тэрыторый паміж землямі, якія яны мелі ў юрысдыкцыі[2]. Бакі пагадзіліся сумесна абараняць княства як сукнязі[en][2][3]. Гербы Каталоніі і Беарна былі дададзены, і «старажытная разьбянпя» падзеленая на чатыры часткі эмблема прадстаўлена на фасадзе будынка парламента краіны[2] — Каса дэ ла Вал — які служыў месцам сустрэч Генеральнага савета да 2014 года[4]. Ён таксама быў знойдзены на вершніку[en] дома ў Барселоне, датаваным 1761 годам[5]. Аднак яго статус не быў афіцыйным, пакуль ён не быў прызначаны гербам княства ў адпаведнасці з артыкулам 2(2) Канстытуцыі Андоры[en][6], якая была зацверджана на рэферэндуме ў 1993 годзе і ўступіла ў сілу ў тым жа годзе[7].

Дызайн[правіць | правіць зыходнік]

Канструкцыя[правіць | правіць зыходнік]

Чатыры шчыты, прадстаўленыя на гербе
Герб Пазіцыя Тлумачэнне
Верхні левы Герб урхельскага біскупа[uk], аднаго з сукнязёў[en].
Верхні правы Герб Графства Фуа[de] — князі Фуа былі сукнязямі[en] Андоры да 1570-х гадоў.
Ніжні левы Герб Каталоніі — культурнага рэгіёна, у якім размешчана Андора.
Ніжні правы Герб Беарна, Францыя. Віконты Беарна ўзначальвалі графства Фуа.

Форма шчыта[правіць | правіць зыходнік]

Сучасны герб утрымлівае французскі чатырохкутнік з вузкай асновай. Гэты дызайн быў абраны ў XVII стагоддзі[8] і выкарыстоўваецца ў афіцыйных мэтах.

Сімвалізм[правіць | правіць зыходнік]

Верхнія дзве чвэрці паказваюць гербы «двух традыцыйных абаронцаў» княства — графа Фуа і біскупа Урхеля[9]. Хоць апошні тытул усё яшчэ існуе, і яго ўладальнік працягвае кіраваць Андорай як сукнязь[en], першы быў паглынуты спачатку ў тытул караля Францыі, а затым перададзены Прэзідэнту Францыі[10]. Ніжнія чвэрці — Каталоніі і Беарна — нагадваюць пра іншыя тэрыторыі, ад якіх гістарычна залежала Андора[3]. Унізе знаходзіцца дэвіз краіны — «Разам мы мацней!» (лац.: Virtus unita fortior)[2][11].

Выкарыстанне[правіць | правіць зыходнік]

Герб размяшчаецца на цэнтральнай жоўтай паласе сцяга Андоры.[11][12] Ён таксама шырока выкарыстоўваецца на манетах, чаканеных Андорай[en].[5][13] Герб прысутнічае на розных дзяржаўных сімвалах, такіх як нацыянальны сцяг і гімн. Ён таксама выкарыстоўваецца ў афіцыйных дакументах і дзяржаўных будынках.

Варыяцыі[правіць | правіць зыходнік]

Герб Вышэйшых Уладаў
Сукнязі[en] і Кіраўнік урада[ru]
  • Герб да XVI ст.
    Герб да XVI ст.
  • Герб, 1580.
    Герб, 1580.
  • Царкоўная версія (для біскупа Урхеля), к. 1800—1959.
    Царкоўная версія (для біскупа Урхеля), к. 1800—1959.
  • Герб французскага сукнязя Андоры (гістарычны), к. каля — к. 1870—1959.
    Герб французскага сукнязя Андоры (гістарычны), к. каля — к. 1870—1959.
  • Герб, к. 1800—1949
    Герб, к. 1800—1949
  • Герб (версія для сцяга), 1931—1949.
    Герб (версія для сцяга), 1931—1949.
  • Герб, 1949—1959.
    Герб, 1949—1959.
  • Герб, 1959—1993.
    Герб, 1959—1993.

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ Lleis. Sentències del Tribunal Constitucional
  2. ↑ а б в г Smith, Whitney (February 2, 2001). "Flag of Andorra". Encyclopedia Britannica. Encyclopedia Britannica, Inc. Праверана March 14, 2017.
  3. ↑ а б Kindersley, Dorling (January 6, 2009). Complete Flags of the World. Dorling Kindersley Ltd. p. 134. ISBN 9780756654863. Праверана March 14, 2017.
  4. ↑ Els Coprínceps inauguren el Consell General(нявызн.). Andorra Difusió (12 чэрвеня 2014). Праверана March 14, 2017.
  5. ↑ а б Whitby, Joan (May 14, 1966). "Coin collecting corner". The StarPhoenix. Saskatoon. Праверана March 15, 2017.
  6. ↑ Constitution of the Principality of Andorra. General Council – Principality of Andorra. Government of Andorra. Праверана March 14, 2017.
  7. ↑ "Andorra Adopts Constitution For a Parliamentary System". The New York Times. March 15, 1993. Праверана March 14, 2017.
  8. ↑ Kindersley, Dorling (January 6, 2009). Complete Flags of the World. Dorling Kindersley Ltd. p. 134. ISBN 9780756654863. Праверана March 14, 2017.
  9. ↑ Shaw, Carol P. (2004). Flags. HarperCollins UK. p. 29. ISBN 9780007165261. Праверана March 15, 2017.
  10. ↑ Andorra(недаступная спасылка). World Tourism Organization. United Nations. Архівавана з першакрыніцы August 8, 2019. Праверана March 14, 2017.
  11. ↑ а б Andorra. The World Factbook. CIA. Праверана March 14, 2017.
  12. ↑ Augustin, Byron (2009). Andorra. Marshall Cavendish. p. 37. ISBN 9780761431220. Праверана March 14, 2017. andorra coat of arms.
  13. ↑ Palmer, Gary L. (April 10, 1981). "The Coin Box". Lodi News-Sentinel. Праверана March 15, 2017.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Герб_Андоры&oldid=4780035"