Антоніа Аранда

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Антоніа Аранда
ісп.: Antonio Aranda
Дата нараджэння 13 лістапада 1888(1888-11-13)[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 8 лютага 1979(1979-02-08)[1] (90 гадоў)
Месца смерці
Грамадзянства
Прыналежнасць Каралеўства Іспанія[d]
Званне генерал-лейтэнант[d]
Бітвы/войны
Узнагароды і званні
Grand Cross of the Royal and Military Order of Saint Hermenegild Cross Laureate of Saint Ferdinand Grand Cross of Naval Merit with white badge
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Антоніа Аранда Мата (ісп.: Antonio Aranda Mata; 13 лістапада 1888 — 8 лютага 1979) — іспанскі ваенны дзеяч, удзельнік Рыфскай вайны і грамадзянскай вайны ў Іспаніі. Вызначыўся пры абароне Аўеда.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ў Леганесе[2] ў сям’і армейскага капрала[3].

Ва ўзросце трынаццаці гадоў паступіў у ваенную акадэмію Таледа. Атрымаў адукацыю па спецыяльнасці географа і інжынера[4]. Удзельнічаў у Рыфскай вайне, быў адным з арганізатараў дэсантнай аперацыі ў Аль-Хасейме 1925 года[3]. Вызначыўся як адзін з самых выбітных штабных афіцэраў[5].

Стаў членам масонскай ложы[3][6].

У 1934 годзе ўдзельнічаў у падаўленні Астурыйскай рэвалюцыі. У канцы года прызначаны ваенным губернатарам Аўеда[5].

У ліпені 1936 года падтрымаў мяцеж супраць урада. Разам з прыхільнікамі знаходзіўся ў аблозе ў Аўеда. У 1937 года стаў камандуючым Галісійскага армейскага корпуса[7], якім камандаваў да канца грамадзянскай вайны ў Іспаніі.

Пасля заканчэння вайны прызначаны камандуючым III ваеннай акругі (Валенсія)[8]. У сярэдзіне 1940 год узначаліў Вышэйшую армейскую школу ў Мадрыдзе[9][8].

У гады Другой сусветнай, згодна з рассакрэчанымі дакументамі Брытанскай сакрэтнай службай, Аранда атрымаў два мільёны долараў у якасці хабару ад Вялікабрытаніі праз банкіра Хуана Марча, каб запэўніць кіраўніка Іспаніі Франсіска Франка захоўваць нейтралітэт і не далучацца да краін Восі[10][11][12].

У 1943 годзе Аранда быў арыштаваны па абвінавачванні ў змове з мэтай рэстаўрацыі манархіі, але статус героя вайны дазволіў яму пазбегнуць пакарання.

У 1949 годзе ўзначаліў унутраны каардынацыйны камітэт з сацыялістамі і лібертарыянцамі, які вёў дысідэнцкую дзейнасць. За ўдзел у апазіцыі Аранда звольнены ў запас[13].

Памёр у Мадрыдзе[14].

Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ а б Antonio Aranda Mata // Diccionario biográfico español — Real Academia de la Historia, 2011. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ Rosales 1978, p. 29.
  3. ↑ а б в Payne 1967, p. 344.
  4. ↑ Romero Salvadó 2013, p. 52.
  5. ↑ а б Payne 1967, p. 305.
  6. ↑ «Lo que no se ha dicho del general Aranda. Un ejemplo de represión masónica», Tiempo de Historia, 53 (abril, 1979), pp. 33-49, especialmente págs. 38 y 44-46, y del mismo autor, Masonería española contemporánea. Vol. 2. Desde 1868 hasta nuestros días, Madrid, Siglo XXI, 1987, p. 159.
  7. ↑ Payne 1967, p. 399.
  8. ↑ а б Payne 1967, p. 423.
  9. ↑ Rosales 1978, p. 35.
  10. ↑ Churchill sobornó al general Aranda para que encabezara un golpe de Estado contra Franco, Levante-EMV
  11. ↑ Documentos desclasificados por los Archivos Nacionales británicos detallan los sobornos a cargos franquistas para que España no abandonara la neutralidad, El País, 2 de junio de 2013
  12. ↑ Introducción a la historia de España
  13. ↑ Biografía de Antonio Aranda Mata
  14. ↑ http://hemeroteca.abc.es/nav/Navigate.exe/hemeroteca/madrid/abc/1979/02/18/094.html

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Payne, Stanley G. (1967). Politics and the Military in Modern Spain. Stanford University Press.
  • Romero Salvadó, Francisco J. (2013). Historical Dictionary of the Spanish Civil War. The Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-5784-1.
  • Rosales, Olga (1978). «El último africanista: Antonio Aranda Mata». Tiempo de historia. Año IV (43): 28-37. ISSN 0210-7333.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Антоніа_Аранда&oldid=4722627"