Перайсці да зместу

Бей

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Бейцюркскі тытул і званне, ваеннае і адміністрацыйнае, ідучае першапачаткова ад цюркскага тытула «бег» — кіраўнік, правадыр, князь, гаспадар. Як звычайна ў цюркскіх мовах, гэты тытул мае прамы раўналежнік у тэрмінах, вызначальных сямейныя адносіны — муж, супруг, глава сям'і. Першапачаткова глава самастойнага радавога, рода-племяннога і нават палітычнага (дзяржаўнага) тэрытарыяльнага падпадзялення. У ранніх цюркскіх мовах існавала нават паняцце «беглербегі» («князь князёў»), якое адпавядае больш распаўсюджаным тытулам султана, шаханшаха і г. д. У буйных цюркскіх палітычных аб'яднаннях — каганатах, султанатах і г. д. бег (бей) займаў вызначаную іерархічную пазіцыю сярод тытулаваных адміністратараў. У Асманскай імперыі пачатковы парадак быў такім (хоць і не на ўсім працягу існавання імперыі) — паша, бей, ага, эфендзі. Тытул бея, як індывідуалізаванае званне, маглі насіць князі (гаспадары) Малдавіі, Валахіі, вострава Самос.

У сучаснай Турцыі слова бей набыла сэнс ветлівага звароту да паважанай асобы (аналаг еўрапейскіх зваротаў містар, месье, сіньёр, пан і г. д.).