Партал:Беларусь
|
Беларусь
Беларусь — краіна ва Усходняй Еўропе, якая знаходзіцца на захадзе Усходне-Еўрапейскай раўніны. Мяжуе на паўночным захадзе з Літвой, на поўначы з Латвіяй, на паўночным усходзе і ўсходзе з Расіяй, на поўдні з Украінай, на захадзе з Польшчай (агульная даўжыня меж складае 2969 км). Працягласць з поўначы на поўдзень 560 км, з захаду на ўсход 650 км.
Населена беларусамі — народам са шматвекавой гісторыяй. Свой пачатак яна вядзе ад плямёнаў крывічоў, дрыгавічоў і радзімічаў ды традыцый Вялікага Княства Літоўскага.
Выдатны артыкул
Мяцеж Глінскіх — выступленне групы князёў пад кіраўніцтвам Міхаіла Львовіча Глінскага ў 1508 годзе, якое стала вынікам барацьбы за ўладу ў Вялікім Княстве Літоўскім паміж дзвюма групоўкамі шляхты ў апошнія гады княжання Аляксандра Ягелончыка. Непасрэднай прычынай пачатку мяцяжу стала адхіленне ад пасад Міхаіла Глінскага новым вялікім князем літоўскім Жыгімонтам Старым пад уплывам чутак, распаўсюджаных асабістым ворагам Глінскага Янам Забярэзінскім. Пасля няўдачы мірнага вырашэння справы ў судзе Глінскі і яго прыхільнікі, якімі пераважна былі члены клана Глінскіх, паднялі мяцеж. Праз некаторы час мяцежнікі перайшлі на службу да вялікага князя маскоўскага Васіля III, тым самым змяніўшы сутнасць выступлення, ператварыўшы яго ў частку маскоўска-літоўскай вайны 1507—1508 гадоў. Агульная няўдача дзеянняў мяцежнікаў і маскоўскіх войскаў прывяла да таго, што згодна з мірным дагаворам, Глінскія і іх прыхільнікі атрымалі права выехаць у Маскву (далей…).
Добры артыкул
Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатр оперы і балета — адзіны ў Беларусі тэатр оперы і балета, адзін з двух музычных тэатраў (разам з Музычным тэатрам), галоўная музычная і тэатральная пляцоўка краіны.
Размешчаны ў гістарычным раёне Мінска — Траецкім прадмесці ў велічным будынку, акружаным маляўнічым паркам. Будынак тэатраы — помнік архітэктуры, узор савецкага канструктывізму з элементамі ар-дэко (арх. І. Р. Лангбард, Г. Л. Лаўроў). Пастаноўкі большасці спектакляў ідуць на мове арыгінала, а таксама на абедзвюх дзяржаўных мовах краіны — на беларускай і рускай (далей…).
Біяграфія
Якуб Колас, сапр. Канстанцін Міхайлавіч Міцкевіч (1882—1956) — беларускі паэт, празаік, драматург, крытык, публіцыст, перакладчык, мовазнавец, педагог, грамадскі дзеяч; адзін з заснавальнікаў сучаснай беларускай літаратуры і літаратурнай мовы. Народны паэт Беларусі (1926). Акадэмік АН Беларусі (1928).
Яго лірыка-эпічную паэму «Новая зямля» называюць «энцыклапедыяй жыцця беларускага сялянства канца XIX — пачатку XX стагоддзяў» (далей…).
Гісторыя Беларусі
Гісторыя Беларусі
Радзімічы | Крывічы | Дрыгавічы | Полацкае княства | Тураўскае княства | Вялікае Княства Літоўскае | Грунвальдская бітва | Крэўская унія | Пагоня | Рэч Паспалітая | Брэсцкая унія | Бітва пад Оршай | Паўстанне 1794 года | Паўстанне 1863—1864 гадоў | БСГ | Наша Ніва | Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Літвы і Беларусі | Беларуская Народная Рэспубліка | Слуцкі збройны чын | Гісторыя БССР | Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка | Беларусізацыя | Рэпрэсіі ў БССР | Заходняя Беларусь | Вялікая Айчынная вайна | Чарнобыльская катастрофа
Культура і навука
Установы
Нацыянальная акадэмія навук Беларусі | Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт | Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатр оперы і балета | Саюз беларускіх пісьменнікаў | Нацыянальны акадэмічны тэатр імя Янкі Купалы | Беларусьфільм | Рэлігія ў Беларусі
Народная культура
Абрады і звычаі беларусаў | Беларускі нацыянальны касцюм | Беларускі народны танец | Беларуская кухня | Святы Беларусі
Выдатныя беларусы
Рагвалод · Ізяслаў Уладзіміравіч · Усяслаў Чарадзей · Ефрасіння Полацкая · Кірыла Тураўскі · Францыск Скарына · Астафій Валовіч · Леў Сапега · Кіпрыян Жахоўскі · Тадэвуш Касцюшка · Кастусь Каліноўскі · Якуб Наркевіч-Ёдка · Францішак Багушэвіч · Яўхім Карскі · Ігнат Буйніцкі · Вітольд Бялыніцкі-Біруля · Эдвард Вайніловіч · Вацлаў Ластоўскі · Усевалад Ігнатоўскі · Браніслаў Тарашкевіч · Якуб Колас · Янка Купала · Сцяпан Некрашэвіч · Пётр Машэраў · Васіль Быкаў · Іван Якубоўскі · Андрэй Грамыка · Уладзімір Караткевіч · Рыгор Барадулін · Святлана Алексіевіч
Геаграфія Беларусі
Беларусь займае заходнюю ўскраіну Усходне-Еўрапейскай раўніны. Сярэдняя вышыня тэрыторыі складае 160 м над узроўнем мора. Абсалютныя вышыні розняцца ад 80 м (урэз вады р. Нёман каля мяжы з Літвой) да 345 м (г. Дзяржынская на паўднёвым захадзе Мінскага ўзвышша). Каля ¾ тэрыторыі Беларусі займаюць нізіны і раўніны з абсалютнымі вышынямі да 200 м. Тэрыторыя рэспублікі багатая на балоты, найбольшая колькасьць якіх знаходзіцца на Палессі.
Адміністрацыйны падзел
Мінск · Гомель · Віцебск · Гродна · Магілёў · Брэст · Бабруйск · Баранавічы · Барысаў · Пінск · Мазыр · Ліда · Орша
Дняпро · Заходняя Дзвіна · Нёман · Прыпяць · Сож · Заходні Буг · Бярэзіна · Вілія
Нарач · Асвейскае · Чырвонае · Лукомскае · Дрывяты · Доўгае
Геаграфічныя аб’екты
Белавежская пушча · Беларуская града · Беларускае Палессе · Бярэзінскі біясферны запаведнік · гара Дзяржынская
Ці ведаеце вы, што...
- Талочныя песні суправаджалі працу беларускага земляроба і на сяўбе, і на жніве.
- Апошні прысуд па справе аб знішчэнні Хатыні вынесены ў 2024 годзе.
- Пасля далучэння зямель Беларусі да Расійскай імперыі пачаліся масавыя падараванні сялян чыноўнікам.
- Лідскі аэрадром з’яўляецца адным з найстарэйшых у свеце.
- Беларускія спецслужбы дапамаглі літоўскім уладам затрымаць кіраўніка Камуністычнай партыі Літвы.
- Літара Ŭ была першы раз выкарыстана ў беларускамоўных дыялогах герояў кнігі Габрыэля Асоўскага.
Новыя артыкулы
- Вадзім Дзмітрыевіч Іпатаў — пачаты 17 мая 2024 удзельнікам Чаховіч Уладзіслаў
- Аксана Яўгенаўна Ільковіч — пачаты 16 мая 2024 удзельнікам Чаховіч Уладзіслаў
- Вольга Мікалаеўна Жук — пачаты 16 мая 2024 удзельнікам Чаховіч Уладзіслаў
- Наталля Сяргееўна Дзяргач — пачаты 16 мая 2024 удзельнікам Чаховіч Уладзіслаў
- Кулёўка — пачаты 16 мая 2024 удзельнікам VladimirZhV
- Генадзь Якаўлевіч Краснікаў — пачаты 16 мая 2024 удзельнікам Economico-geographer
- Тамара Мікалаеўна Абраменка — пачаты 16 мая 2024 удзельнікам Rymchonak
- Эмануіл Рыгоравіч Іофэ — пачаты 16 мая 2024 удзельнікам Rymchonak
- Аляксандр Хадкевіч (ваявода троцкі) — пачаты 16 мая 2024 удзельнікам Artsiom91
- Януш Ладуцька — пачаты 15 мая 2024 удзельнікам JerzyKundrat
- Экстрэмісцкае фарміраванне — пачаты 15 мая 2024 удзельнікам Чаховіч Уладзіслаў
- Нэлі Іванаўна Арцішэўская — пачаты 15 мая 2024 удзельнікам Rymchonak
- Сяргей Мікалаевіч Давыдоў — пачаты 15 мая 2024 удзельнікам Чаховіч Уладзіслаў
- Глеб Леанідавіч Гулянкоў — пачаты 14 мая 2024 удзельнікам Чаховіч Уладзіслаў
- Аляксандр Мікалаевіч Вячорка — пачаты 14 мая 2024 удзельнікам Чаховіч Уладзіслаў
- Руслан Мікалаевіч Вягера — пачаты 14 мая 2024 удзельнікам Чаховіч Уладзіслаў
Артыкулы да напісання
Гістарычныя раёны Гомеля: Верхняе Брылёва · Ніжняе Брылёва · Ляшчынец · Старая Мільча · Ціценкі · Якубоўка
Артыкулы да пашырэння
Беларуская мова · Астрамечаўскі ідал · Капыльскі замак · Маніфест 22 студзеня · Пінскае гета · Беларускі нацыянальны камітэт, Магілёў · Беларускі сялянскі саюз · Вайна Маскоўскай дзяржавы з Вялікім Княствам Літоўскім, 1492—1494