Пётр Кузьміч Анохін

Пётр Кузьміч Анохін
Пётр Кузьміч Анохін
Дата нараджэння	14 (26) студзеня 1898
Месца нараджэння	Царыцын, Царыцынскі павет[d], Саратаўская губерня, Расійская імперыя;
Дата смерці	5 сакавіка 1974 (76 гадоў)
Месца смерці	Масква, РСФСР, СССР;
Месца пахавання	Новадзявочыя могілкі;
Грамадзянства	Расійская імперыя; СССР;
Род дзейнасці	біёлаг, фізіёлаг, нейрабіёлаг
Навуковая сфера	фізіялогія
Месца працы	МДУ;
Навуковая ступень	доктар медыцынскіх навук
Альма-матар	Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт імя І. І. Мечнікава[d];
Навуковы кіраўнік	Іван Пятровіч Паўлаў
Член у	Акадэмія навук СССР[d];
Прэміі
Узнагароды	Pavlov Gold Medal[d]

Пётр Кузьміч Анохін (руск.: Пётр Кузьми́ч Ано́хин; 14 (26) студзеня 1898, Царыцын — 5 сакавіка 1974, Масква) — савецкі фізіёлаг, стваральнік тэорыі функцыянальных сістэм, акадэмік АМН СССР (1945) і АН СССР (1966), лаўрэат Ленінскай прэміі.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

У 1935 годзе П. К. Анохіну была прысуджана вучоная ступень доктара медыцынскіх навук без абароны дысертацыі. З 1935 годзе — загадчык аддзела нейрафізіялогіі УІЭМ. На базе гэтага і іншых аддзелаў і лабараторый УІЭМ у 1944 годзе быў арганізаваны Інстытут фізіялогіі АМН СССР, у якім П. К. Анохін загадваў аддзелам фізіялогіі нервовай сістэмы, а з 1946 г. выконваў абавязкі намесніка дырэктара інстытута па навуковай працы. У 1949—1950 гг. быў дырэктарам гэтага інстытута. Адначасова ў 1936—1940 гг. і 1953—1955 гг. — загадчык кафедры фізіялогіі і паталогіі вышэйшай нервовай дзейнасці ў Цэнтральным інстытуце ўдасканалення ўрачоў. У гэтыя гады П. К. Анохін чытаў лекцыі па асобных раздзелах фізіялогіі нервовай сістэмы ў МДУ. Загадчык аддзела морфафізіялогіі Інстытута мозгу НКЗ (1938—1941). З 1938 г. па запрашэнні М. М. Бурдэнкі ўзначаліў псіханеўралагічны сектар, з 1942 годзе — фізіялагічную лабараторыю Цэнтральнага нейрахірургічнага інстытута АМН СССР. З кастрычніка 1941 года па 1942 год П. К. Анохін знаходзіўся разам з УІЭМ у эвакуацыі ў Томску.

З 1942 да 1945 гг. — прафесар па кафедры фізіялогіі біялагічнага факультэта МДУ. З 1950 года — загадчык аддзела нейрафізіялогіі Інстытута нармальнай і паталагічнай фізіялогіі АМН СССР. Адначасова загадчык кафедры нармальнай фізіялогіі 1-га Маскоўскага медыцынскага інстытута (1955—1974). Сапраўдны член АН СССР (1966). Сапраўдны член АМН СССР (1945). Асноўныя навуковыя даследаванні П. К. Анохіна прысвечаны нейрафізіялагічным механізмам вышэйшай нервовай дзейнасці. Яны абапіраюцца на распрацаваную П. К. Анохіна тэорыю функцыянальнай сістэмы (1935). На аснове гэтай тэорыі ў дачыненні да эвалюцыі функцый П. К. Анохін сфармуляваў паняцце сістэмагенезу як агульнай заканамернасці эвалюцыйнага працэсу. Стварыў тэорыю нейрафізіялагічных механізмаў эмоцый, матывацый, сну і памяці, гетэрамеханізму сінаптычнай мембраны. П. К. Анохін — адзін з заснавальнікаў айчыннай нейрокибернетики. Займаўся таксама метадалагічнымі і філасофскімі пытаннямі прыродазнаўства. Ганаровы член Венгерскай АН (1973), шэрагу навуковых таварыстваў і універсітэтаў. Яго імя прысвоена НДІ нармальнай фізіялогіі ў Маскве.

Зноскі

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 1. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0036-6 (т. 1).